Witamina C i układ odpornościowy

Witamina C jest wytwarzana przez większość organizmów żywych. Wyjątkiem jest człowiek, świnki morskie i naczelne. Człowiek nie posiada enzymu oksydazy l-gulonolaktanowej, która odpowiedzialna jest za ostatni, kluczowy etap syntezy witaminy C, zatem musi być ona dostarczana wraz z pożywieniem.

Dieta bogata w cukry proste, zwłaszcza pochodzące z żywności przetworzonej, negatywnie wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego. Okazuje się, że witamina C i glukoza konkurują o te same receptory, a dokładniej mówiąc o transportery glukozy do komórek GLUT-1 i GLUT-3 - Glucose transporters.

GLUT-1 aktywowany jest przez insulinę, która wydzielana jest przez trzustkę. Jej zadaniem jest wprowadzenie glukozy do komórek i obniżenie cukru we krwi. Zadaniem GLUT-1 i GLUT-3 jest wprowadzenie glukozy i witaminy C do komórek. Jednak glukoza ma większe fory, ponieważ ma większe powinowactwo do receptora insuliny. Oznacza to niestety, że im wyższe stężenie glukozy we krwi, tym mniej witaminy C zostanie wprowadzone do komórki. Problem staje się poważny u osób chorujących na cukrzycę czy insulinooporność, ponieważ witamina C nie może wykonywać swojego zadania.

Białe krwinki, które budują układ odpornościowy mają więcej pomp insulinowych, niż jakiekolwiek inne komórki. Mogą również zawierać 20 razy więcej witaminy C niż jakiekolwiek inne komórki. Aby poradzić sobie ze stresem oksydacyjnym (nadmiarem wolnych rodników) potrzebują nawet o 80 razy więcej witaminy C w komórce niż jest jej w osoczu.

Kiedy białe krwinki - monocyty, z których powstają makrofagi, napotkają na swojej drodze patogeny, czy to bakterie, czy wirusy, fagocytują je, czyli dosłownie pożerają i tym samym niszczą wroga. Wskaźnik fagocytarny określa zdolność makrofagów do fagocytowania. Hiperglikemia, czyli podwyższony poziom glukozy we krwi znacząco obniża wskaźnik fagocytarny, czyli osłania obronę układu odpornościowego.

Poziom glukozy wynoszący 120 mg/dl, obniża wskaźnik fagocytarny, aż o 75%. Efektem jest mocno obniżona odporność organizmu i podatność na infekcje bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze, grzybicze czy nawet na nowotwory.

Glukoza i witamina C  konkurują ze sobą również na innej płaszczyźnie. Witamina C stymuluje monofosforan heksozy HMP, a hamuje go właśnie glukoza. HMP to ciąg reakcji, które redukują NADP do NADPH. Fagocyty potrzebują NADPH, ponadtlenków i różnych  reaktywnych form tlenu do niszczenia wszelkich patogenów. Prócz tworzenie NADPH, witamina C ma również  zdolność do ograniczania jego produkcji, aby reaktywne formy tlenu nie uszkodziły zdrowych komórek.

HMP wytwarza również rybozę i dezoksyrybozę. Jak zapewne pamiętacie, te cukry są niezbędne do wytworzenia RNA i DNA. Kiedy układ odpornościowy napotyka na patogeny, natychmiast daje sygnał do produkcji nowych komórek układu odpornościowego, których budulcem są właśnie RNA i DNA. Z kolei jeżeli mamy do czynienia z hiperglikemią, skutkuje to niskim stężeniem witaminy C, a co za tym idzie niewielką ilością materiału genetycznego do budowy leukocytów - komórek układu odpornościowego.

Osoby przyjmujące witaminę C ze słodkimi napojami, sokami i słodyczami nie skorzystają z żadnych jej prozdrowotnych właściwości.

Aby ostatecznie odwieść Was od spożywania przetworzonej żywności, słodyczy, nadmiernego spożywania węglowodanów prostych, musicie wiedzieć, że wysoki poziom glukozy i jej wahania we krwi stymulują atak autoimmunologiczny i przyczyniają się do zmian neurodegeneracyjnych w mózgu. Nie bez powodu choroba Alzheimera nazywana jest cukrzycą typu 3.

Źródła:

[1], [2], [3]

Chen L., Lia R-h., Qiu C-j., Ding G., Hyperglycemia Inhibits the Uptake of Dehydroascorbate in

Tubular Epithelial Cell,  Am J Nephrol, 2005; 25(5): 459-65

Manzel A., Muller D. N., Hafler D. A., Erdman S. A., Linker R. A., Kleinewietfeld M., Role of “Western Diet” in


Inflammatory Autoimmune Diseases,  Curr Allergy Asthma Rep., 2014, 14(1): 404

P. Jóźwiak, Rola transporterów GLUT1 i GLUT3 w pobieraniu glukozy i kwasu dehydroaskorbinowego przez 

komórki nowotworowe, Folia Medica Lodziensia, 2012, 39/2:245-264