Jak wyleczyć wyczerpane nadnercza?

Leczymy nadnercza

Podstawą powrotu do zdrowia jest odpowiednie odżywianie. Skoro już usunęliśmy wszystko co szkodliwe (Krok I), to czas włączyć produkty lecznicze dla naszych nadnerczy. Bez nich nie przywrócisz się do życia. 

W leczeniu nadnerczy dieta ma ogromne znaczenie

Warto wybrać się na zakupy i zaopatrzyć w:

• Kokos i wszystko co z niego zrobione – mąka, wiórki, czipsy, olej, mleko, woda, śmietanka. To dobre tłuszcze, które regulują poziom stresu i pomagają przywrócić zasadowy odczyn organizmu. Pomagają mitochondriom w produkcji energii. Nie wymagają specjalnych enzymów do trawienia i trafiają bezpośrednio do wątroby. To czysta energia, a do tego pomagają schudnąć i walczą z candidą
• Oliwki
• Avocado
• Warzywa krzyżowe – kalafior, brokuły, brukselka, kapusty itd. Ugotowane nie zrobią Ci krzywdy
• Tłuszcz rybny - kwasy omega-3, silnie przeciwzapalne, poprawiają pamięć, koncentrację, mają działanie przeciwalergiczne
• Mięso – kurczak, indyk, kaczka, gęś, wołowina, wieprzowina (tylko ekologiczna), dziczyzna, ryby nie z hodowli. Najlepiej, aby były to produkty ekologiczne
• Orzechy 
• Pestki dyni, słonecznika, szałwia hiszpańska – chia, siemię lniane
• Kelp i wodorosty
• Sól himalajska i celtycka – mikroelementy, wspomagają nadnercza i dodają energii. Warto pić zwłaszcza rano po przebudzeniu wodę z sokiem z cytryny i szczyptą soli
• Ostropest plamisty - stymuluje produkcję glutationu, czyli antyoksydantu wśród antyoksydantów, dba o wątrobę

To produkty o dużej gęstości odżywczej, zawierają zdrowe tłuszcze i dużo błonnika, a do tego są bezcukrowe, bezglutenowe i beznabiałowe. Pomogą w powrocie do zdrowia Twoim nadnerczom.

Poziom cukru

Jeżeli cierpisz na wyczerpane nadnercza, to zapewne masz również problem z niestabilnym cukrem we krwi – hipoglikemią. Zapewne musisz jeść co 2-3 godziny, albo i częściej, bo męczą Cię spadki cukru. Dlatego też, koniecznie musisz poświęcić troszkę uwagi, aby wyrównać jego poziom. Skaczący cukier, nie pozwoli Ci zadbać o nadnercza. W tym celu niezbędne jest wprowadzenie kilku zmian. 

Objawy hipoglikemii

Pierwszym krokiem będzie eliminacja węglowodanów prostych i ograniczenie złożonych. Na śniadanie idealne będzie białko z tłuszczem i z warzywami np.: jajka z avocado i dodatkiem oleju kokosowego, a do tego bulion, który jest bombą witaminową, mikroelementową i energetyczną.

Między posiłkami, kiedy dopadnie Cię głód podgryzaj orzechy, pestki lub jajka. Oczywiście, jeżeli je tolerujesz. To dobre źródła białka o dużej gęstości odżywczej, które nie powodują spadku cukru.

Zapomnij o sokach, ponieważ to czysty cukier, nawet jeżeli nie są dosładzane, to zawierają fruktozę, czyli naturalny cukier owocowy, który namąci jeszcze bardziej niż sacharoza. To płynny cukier, którego ilość trudno jest kontrolować. Niech białko, warzywa i tłuszcz staną się podstawą Twoich posiłków. Węglowodany spożywaj w ograniczonych ilościach i tylko te złożone, o niskim indeksie i ładunku glikemicznym. Jeżeli masz kłopoty ze snem, trudno Ci usnąć i budzisz się w nocy, zjedz trochę węglowodanów na kolację np: w postaci kaszy gryczanej.

Stabilizowanie poziomu cukru we krwi

Czasami dieta to za mało, zwłaszcza jeżeli chodzi o konwencjonalną żywność, która hodowana jest na wyjałowionej glebie. Są to produkty uboższe w wartości odżywcze. Większość z nich jest gorszej jakości niż 50 lat temu. W poważniejszy stanach, lub jeżeli dieta nie pomaga tak jak powinna warto rozważyć ze swoim lekarzem wsparcie w postaci suplementów, które mają udowodnione naukowo efekty obniżające poziom cukru we krwi. Pamiętaj, że niestabilny poziom cukru, to fatalna praca tarczycy i rozchwiane hormony.

• Borówki – same owoce są świetne, ponieważ zawierają mało cukru, a do tego świetny antyoksydant kwercetynę, która jest silnie przeciwzapalna i antyhistaminowa. Potrafią również zwiększyć wrażliwość tkanek na insulinę co jest niezwykle ważne w nadwadze, otyłości i insulinooporności. Wyciągi z liści borówki skutecznie obniżają poziom cukru
• Rutwica lekarska – obniża poziom cukru poprzez łagodzenie insulinooporności. Popularna Metformina jest wytwarzana z aktywnych składników rutwicy lekarskiej
• Gurmar - Gymnema Sylvestre to indyjska roślina nazywana „niszczycielką cukru”. Pomaga regenerować wyspy beta w trzustce, które wydzielają insulinę. Dodatkowo Gurmar wzmacnia efekt insuliny, obniża poziom cukru we krwi na czczo, a także obniża ilość wydzielanej insuliny i pomaga uwrażliwiać tkanki na ten hormon. Znacząco zmniejsza chęć na słodkie 
• Chrom – stabilizuje poziom cukru i insuliny po posiłku. Zapewnia odpowiednią podaż glukozy do komórek. Braki właśnie tego związku powodują insulinooporność, wysoki poziom cukru i cholesterolu
• Cynk – poprawia metabolizm insuliny, uwrażliwia tkanki na jej działanie i ma właściwości ochronne na komórki beta trzustki
• Wanad – uwrażliwia komórki na działanie insuliny
• Kwas alfa-liponowy - ALA uwrażliwia tkanki na działanie insuliny, porównywalnie z popularną Metforminą. Jest to również bardzo silny antyutleniacz. Zwiększa produkcję energii w mitochondriach (centrach energetycznych), stabilizuje poziom cukru we krwi i obniża poziom kwasu mlekowego
• Witamina E – nie przyjmuj jej w postaci dl-alfa-tokoferolu. Lepszą opcją jest mieszanka form gamma i delta-tokoferolu. jednak najlepszym będzie preparat zawierający wszystkie cztery tokoferole i tokotrienole. Zadaniem tej witaminy jest również poprawa wrażliwości na insulinę, zmniejszenie poziomu tzw. złego cholesterolu LDL. Jest to przede wszystkim silny antyoksydant nazywany „witaminą młodości"
• Ashwagandha – indyjskie zioło adaptogenne, pomaga walczyć ze stresem i skutkami nim wywołanymi. Uspokaja i ma silne właściwości przeciwzapalne. Pomaga w przemianie T4 w T3. Poprawia sen, nastrój, pamięć i pracę układu odpornościowego. Jest pomocna w leczeniu artretyzmu i zwiększa płodność. Ale uwaga, bo jest z rodziny psiankowatych. Jeżeli masz z tymi warzywami kłopot, wprowadzaj Ashwaghandę powoli i obserwuj swój organizm. Osobiście, na początku dobrze ją tolerowałam, jednak po kilku tygodniach zaczęłam mieć po niej mdłości. Odstawiłam ją na jakiś czas, i po jakiś 2 latach wprowadziłam ponownie, bez negatywnych efektów
• Rhodiola – adaptogen, wzmacnia układ immunologiczny i pracę mózgu. Ma antydepresyjne i antynowotworowe właściwości, chroni serce. Poprawia wydolność fizyczną i zmniejsza stan zapalny. Dodatkowo zapobiega huśtawkom adrenaliny w silnym stresie. Pomocna w leczeniu CFS - Zespołu Przewlekłego Zmęczenia i fibromialgii. Poprawia apetyt i wspomaga leczenie migren
• Eleutherococcus – żeń szeń syberyjski to adaptogen, który poprawia pracę osi HPA (podwzgórze – przysadka – nadnercza) zwłaszcza w stresie i wysiłku fizycznym. Zwiększa wydolność fizyczną, skutecznie poprawia koncentrację i wydajność umysłową. Dodaje energii i poprawia wytrzymałość organizmu. Zmniejsza objawy stresu i zmęczenia. Przywraca spokojny sen, poprawia odporność i oczyszczanie organizmu z toksyn. Ma anaboliczne właściwości co oznacza, że pomaga budować masę mięśniową
• Panax ginseng – żeń-szeń koreański to również adaptogen i poprawia pracę osi HPA. Przekierowuję metabolizm na spalanie tłuszczu. Dodaje energii i poprawia pracę umysłową
• Święta bazylia – Tulsi - indyjskie zioło adaptogenne, które zapobiega dużej produkcji kortyzolu, pomaga utrzymać stabilny poziom cukru, ma właściwości antyhistaminowe, poprawia pracę osi HPA. Koi umysł i ciało. Dodaje energii i jest silnym antyoksydantem. Obniża poziom cukru, cholesterolu i trójglicerydów. Zwalcza zły nastrój, ponieważ ma działanie antydepresyjne. Poprawia integralność bariery jelitowej, pracę układu immunologicznego i osiągi sportowe
• Shatavari – to królowa wśród ziół w medycynie ajurwedyjskiej. Koi i łagodzi, naprawia zaburzoną równowagę hormonalną. Pomocna przy drażliwości, obniżonym nastroju wynikającym z zaburzonej gospodarki hormonalnej kobiet. Świetna na PMS i w okresie menopauzy, jak również w leczeniu niepłodności. Może być stosowana do leczenia suchości waginy, przy niskim libido i okołomenopauzalnych problemach ze snem. Poprawia odporność organizmu i wydzielanie insuliny. Redukuje nadkwasotę i zapobiega wrzodom wywołanym stresem. Ma łagodne działanie podobne do estrogenów i obniża cholesterol
• Shizandra – adaptogen, wspiera odporność i działanie organizmu w stresie. Dodaje energii i poprawia wytrzymałość organizmu. Reguluje poziom cukru we krwi i prawidłowe ciśnienie
• Tran – zawiera kwasy EPA i DHA – kwasy Omega 3 mają silne właściwości przeciwzapalne i pomagają naprawiać uszkodzone komórki
• Sól himalajska, celtycka – pobudza wydzielanie soków trawiennych, dodaje energii, działa jak napój izotoniczny
• Kwas foliowy – idealna forma to metylofolian, który potrafi przekroczyć barierę krew - mózg. Wskazany dla osób z polimorfizmem genu MTHFR, który ma aż 50-60% populacji. Niezbędny w regeneracji organizmu, produkcji energii, detoksykacji i wsparciu ekspresji genów
• Witamina B1 i B3 – poprawiają pamięć i pracę mózgu, zwiększają produkcję energii
• Witamina B5 – kwas pantotenowy jest niezbędny do produkcji hormonów nadnerczy, obniża wydzielanie kortyzolu w silnym stresie. Poprawia nastrój i redukuje stres. Należy go przyjmować rano
• Witamina B6 – niezbędna do ponad 100 reakcji w organizmie m. in. do prawidłowej pracy mózgu i układu nerwowego. Wspiera produkcję neurotransmiterów i osłonki mielinowej nerwów zbudowanej z lipidów
• Witamina B7, H - biotyna, jest konieczna w tworzeniu tkanki nerwowej, rozwoju komórek i metabolizowaniu tłuszczów. Wspiera wykorzystywanie cukru przez wątrobę, obniża jego poziom, a także poprawia wrażliwość tkanek na działanie insuliny
• Witamina B12 – chroni nerwy, poprawia sen i gwarantuje wypoczynek. Najlepsza forma to metylokobalamina
• PABA – kwas aminobenzoesowy – wspiera wykorzystanie witaminy B5, poprawia nastrój, niweluje rozdrażnienie i niepokój
• GABA – kwas gamma - aminomasłowy. Wycisza układ nerwowy, poprawia regenerację mięśni i zapewnia dobry nastrój poprzez łagodzenie niepokoju
• Teanina – znajdziemy ją w zielonej herbacie. Uspokaja, łagodzi niepokój, obniża wysokie ciśnienie krwi i wprowadza w stan relaksu. Zielona herbata ma mało kofeiny, więc niewielkie ilości nie zagrożą wyczerpanym nadnerczom. Teanina to aminokwas, który przewodzi impulsy nerwowe w mózgu. Pomaga wprowadzić w stan alfa – medytacji. Osoby z chorobami tarczycy powinny uważać na zieloną herbatę, ze względu na obecność fluoru, który został uznany za groźną toksynę. Wypiera jod z organizmu, przez co upośledza pracę tarczycy
• Magnez – niezbędny dla wszystkich komórek naszego ciała. Jego zadaniem jest produkcja energii. Wspiera detoks wątroby i ekspresję genów. Ponad 300 różnych enzymów wymaga magnezu. Potrzebny do uzyskania równowagi hormonów nadnerczy i utrzymaniu zasadowego pH organizmu. Wymagany do budowy komórek ciała i poprawy absorpcji wapnia. Poprawia strukturę kości, nawodnienie organizmu, pracę serca i naczyń krwionośnych. Wpływa na pracę mięśni, a jego niedobór powoduje skurcze. Rozluźnia napięte mięśnie i uspokaja umysł. Pomocny w Zespole Niespokojnych Nóg. Warto zażywać kąpiele w soli Epsom – siarczanie magnezu, który detoksykuje organizm, i dodatkowo dostarcza magnezu do organizmu
• Witamina C – stres zwiększa zapotrzebowanie na tę witaminę. Jest niezbędna do produkcji kortyzolu. Wspiera układ odpornościowy. Ma wpływ na skórę, serce, układ nerwowy, kości, zęby, stawy, widzenie, wątrobę, grasicę i oczywiście tarczycę
• Witamina D – poprawia znacząco odporność i wycisza przebieg chorób autoimmunologicznych. Poprawia nastrój i wspiera układ kostny
• Cynk – niezbędny do przemiany T4 w T3
• 5-HTP – 5-hydroksytryptofan, wytwarzany jest z tryptofanu. Potrzebuje witaminy B6, aby wyprodukować serotoninę i melatoninę czyli hormony uspokajające
• Kordyceps – grzyb o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Ma właściwości antynowotworowe i dodatkowo poprawia odporność, a także wytrzymałość fizyczną. Pomaga w walce ze zmęczeniem i słabością mięśni. Dodaje energii, pobudza libido
• Lukrecja – wydłuża okres półtrwania kortyzolu, co powoduje, że nadnercza nie muszą go produkować w dużych ilościach. Wspiera układ immunologiczny, zmniejsza stany zapalne i reakcje alergiczne. Jest przeciwbakteryjna i przeciwwirusowa. Normalizuje poziom estrogenów, których nadmiar wpływa negatywnie na tarczycę
• Pregnenolon – „matka wszystkich hormonów”, produkowany z cholesterolu przez nadnercza. Konwertuje do kortyzolu, DHEA, estrogenu i progesteronu. Silny antyoksydant, poprawia nastrój, pamięć i pracę mózgu
• DHEA – „hormon młodości”, nadnercza konwertują go do estrogenu i testosteronu (u mężczyzn głównie do estrogenu, a u kobiet do testosteronu). Uwrażliwia komórki na działanie insuliny, poprawia pracę układ immunologicznego, pamięć. Obniża poziom cholesterolu i zapobiega utracie masy kostnej
• Fosfatydyloseryna – najsilniejszy antykatabolik, świetnie obniża poziom kortyzolu, co niweluje jego negatywne działanie na poziom cukru we krwi, insuliny i tarczycę. Wystarczy już 10 dni suplementacji dużymi dawkami, aby zauważyć znaczącą poprawę. Pozytywnie wpływa na pamięć, nastrój, metabolizm i pracę mózgu, a także obniża niepokój. To również antyoksydant

Okiełznać stres

Omówiłam już odżywianie i suplementy. Ale bez odpowiedniej ilości snu i zarządzania stresem nie można oczekiwać cudów. Musisz wcielić w swoje życie kilka podstawowych zasad:

• Odpoczywaj wtedy kiedy potrzebujesz i dokładnie tyle ile musisz - wiem, w dzisiejszym świecie może być to wręcz awykonalne
• Spij przynajmniej 8 godzin każdej nocy, a najlepiej tyle ile potrzebuje Twój organizm
• Unikaj późnego kładzenia się do łóżka – idealnie jest zasypiać przed 22.00
• Śmiej się i każdego dnia, zrób coś miłego dla siebie (nie koniecznie kupno kolejnej pary butów;)
• Staraj się zmniejszyć ilość pracy i stresu
• Nie denerwuj się czymś, na co nie masz wpływu
• Medytuj – skuteczność medytacji została potwierdzona badaniami naukowymi
• Bądź hojny – pomaganie poprawia nastrój
• Zacznij tworzyć – kreatywne prace obniżają poziom kortyzolu, wzrost epinefryny i neurotransmiterów poprawiających nastrój
• Jedz regularne posiłki i wyeliminuj kofeinę i cukier
• Ćwicz, tyle ile Twoje ciało Ci na to pozwala. Czasami sam spacer potrafi zdziałać cuda. Polecam jogę, która aktywuje układ przywspółczulny odpowiedzialny za relaks i lepsze trawienie. Może być również tai-chi, Qigong, masaż. Aktywność na wysokim poziomie pogorszy sytuację. Jeżeli po aktywności masz zawroty głowy, znaczy, że była ona dla Ciebie zbyt intensywna. Po ćwiczeniach powinnaś/powinieneś czuć się dobrze, mieć energię
• Kochaj się – to może być trudne, bo zmęczenie nie pomaga na libido
• Módl się do Boga – jakkolwiek go rozumiesz
• Wyjdź do ludzi, unikaj samotności
• Unikaj toksycznych ludzi, pesymistycznego podejścia do życia i samokrytyki wobec siebie i negatywnych komentarzy wobec innych
• Otaczaj się optymistami, osobami życzliwymi Tobie, kochającymi Cię
• Znajdź czas na coś tylko dla siebie, zacznij robić coś co sprawia Ci przyjemność – ale nie zakupy;)
• Czytaj poradniki o pozytywnym myśleniu
• Zwierzęta kochają bezinteresownie:)
• Poszukaj pomocy psychologa, grup wsparcia lub psychiatry
• Koniecznie ustabilizuj poziom cukru we krwi

Samokrytyka

Rozwinę bardziej temat samokrytyki i „dogadywania sobie”. Od najmłodszych lat robią to za nas rodzice, rodzina, koledzy i koleżanki, a nawet nauczyciele. Przyjmujemy ten stan za normalny i sami również stosujemy wobec siebie i innych. Ale czas z tym skończyć. Nasze ciała zaprojektowane są do zdrowienia. Jednak negatywne słowa, które wypowiadamy wobec siebie mają niebagatelny wpływ na proces zdrowienia. Po co ciało, którego nie lubimy ma zdrowieć? Skoro nie jest ważne dla mnie, to po co się wysilać? Bez zmiany podejścia, na kochające i troskliwe nie będziesz mógł cieszyć się powrotem do zdrowia. Staraj się traktować samą/samego siebie jak swojego najlepszego przyjaciela. W końcu do niego nie powiesz „Ty beznadziejny nieudaczniku” prawda?:)

Kolorowe sny

Bardzo często osoby z niedoczynną tarczycą i zmęczonymi nadnerczami mają ogromne problemy ze snem. Aby troszkę sobie pomóc warto:

• Wyłączyć światła w sypialni, wszystkie. Stwórz w niej intymny nastrój. Pomieszczenie musi być przewietrzone i chłodne. Najlepiej, aby pozbyć się z niej wszystkich elektronicznych urządzeń lub przynajmniej ograniczyć do budzika. W razie potrzeby skorzystaj z opaski na oczy. Dobrze, aby sypialnia była w delikatnych i spokojnych kolorach. Zapewnij sobie wygodny materac i poduszkę
• Przygotuj się odpowiednio do snu i nie pij napojów z kofeiną po obiedzie. Unikaj alkoholu przed snem i palenia papierosów, a także postaraj się nie drzemać w ciągu dnia. Nie ćwicz intensywnie przed snem, a ostatni posiłek zjedz na 2-3 godziny przed pójściem do łóżka
• Idealnie by było nie korzystać na 1-2 godziny przed snem z urządzeń elektronicznych – telefony, komputery, konsole, telewizor, tablety. Wyjątkiem są nagrania relaksacyjne, medytacyjne. Jeżeli już musisz, zainstaluj sobie na laptopie, tablecie i telefonie filtr niebieskiego światła np: F.lux czy Twilight
• Jeżeli masz dużo zmartwień, spisz je przed snem, mniej więcej 1-2 godziny wcześniej, żeby mieć spokojną głowę
• Idealna będzie gorąca kąpiel z solą Epsom (szklanka na wannę wystarczy) lub chlorkiem magnezu. Zanurz się w niej z odrobiną łagodzących olejków np. lawendowy, melisowy i zostań na 20-30 minut. Pomoże Ci to zrelaksować się , spokojnie zasnąć, mieć kolorowe sny, a do tego pozbędziesz się nieprzyjemnych skurczy mięśni. Zapewni Ci to spokojny i kolorowy sen. Możesz wesprzeć się kakao lub herbatką rumiankową, z melisy.

Jelita i sen

Gdy to nie pomaga warto sięgnąć po melatoninę i zadbać o swoje jelita. Co one mają do tego? Otóż melatonina jest produkowana w jelitach. Bez zdrowych i poprawnie funkcjonujących jelit nie ma mowy o prawidłowej produkcji tego i innych hormonów. O jelitach napiszę więcej w kolejnych artykułach.

Kiedy nie można usnąć

Niemożność zaśnięcia wieczorem spowodowana jest wysokim poziomem kortyzolu, który pobudza organizm do działania - walcz, albo uciekaj. Jest również wiele innych czynników powodujących taki stan:

• Anemia – czerwone krwinki nie dostarczają tlenu do komórek
• Niestabilny poziom cukru we krwi
• Niski poziom cholesterolu – nadużywanie statyn, anoreksja, tłuszczofobia, zaburzenia trawienia i wchłaniania
• Infekcje
• Problemy z dziąsłami
• Problemy z układem moczowym
• Choroby układu pokarmowego
• Pleśnie, grzyby i drożdże
• Borelioza i koinfekcje
• Przewlekłe choroby wirusowe
• Odwodnienie – zwłaszcza u intensywnie ćwiczących lub podróżujących często samolotami
• Omijanie posiłków, dużo węglowodanów zwłaszcza prostych
• Spożywanie produktów nietolerowanych
• Cieknące jelito
• Problemy z detoksykacją wątroby
• Niedobór Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych
• Za mało snu
• Przetrenowanie
• Emocjonalny stres
• Metale ciężkie
• Autoimmunologiczne choroby nadnerczy
• Nadużywanie leków antydepresyjnych
• Chroniczny ból
• Toksyny środowiskowe – uszkodzenie mitochondriów
• Menopauza
• Chroniczne stany zapalne

Jak widzisz możesz zrobić dla siebie bardzo dużo i to nie koniecznie wymaga od Ciebie dużych nakładów finansowych. Niestety sama chęć wyzdrowienia to za mało. Potrzebne jest działanie, i to konsekwentne. Ale warto się zdecydować na ten krok, bo sposoby, które wymieniłam naprawdę działają. Możesz wygrać swoje zdrowie.

Dieta i umiejętność radzenia sobie ze stresem to podstawa. Warto się tego nauczyć, aby ponownie nie przeżywać kryzysu związanego z nieprawidłową pracą nadnerczy.

 Źródła:

[1], [2], [3], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11]

Stop The Thyroid Madness II, Janie A. Bowthorpe