W 1957 roku koenzym Q10 został wyizolowany jako żółty związek z mitochondriów serca wołowego przez grupę dr D. Greena na Uniwersytecie Wisconsin. Znany również jako CoQ10, ubichinol, ubichinon jest silnym lipofilnym przeciwutleniaczem chroniącym lipoproteiny i błony komórkowe.
Pomaga wytwarzać energię w mitochondriach, a jako ciekawostkę dodam, że mitochondria są dziedziczone tylko i wyłącznie od mamy. Mitochondria poza produkcją energii odpowiedzialne są również za ochronę komórek przed uszkodzeniem oksydacyjnym i patogenami. Q10 chroni nie tylko nasze komórki, ale również DNA i wpływa na ekspresję genów. Jest naturalnie wytwarzany w organizmie, jednak jego produkcja maleje wraz z wiekiem, już po 30 roku życia. Na szczęście, koenzym znajduje się w żywności i można go również suplementować.
Q10 znajduje się właściwie w każdej komórce naszego organizmu. Największą koncentrację wykazują narządy o maksymalnym zapotrzebowaniu na energię takie jak serce, nerki, płuca, śledziona, trzustka i wątroba. Ponadto oocyty, podocyty w nerce, neurony dopaminergiczne w istocie czarnej mózgu oraz komórki glejowe w móżdżku, wydają się być wyjątkowo wrażliwe na obniżony poziom CoQ10.
Istnieje wiele badań wykazujących pozytywny wpływ suplementacji koenzymem Q10 w leczeniu różnych chorób, w tym
sercowo-naczyniowych, neurologicznych, mięśniowych, immunologicznych, w zespole
nabytego niedoboru odporności AIDS, przy wrzodach żołądka, w alergiach,
chorobach przyzębia, cukrzycy, czy niepłodności żeńskiej i męskiej. Suplementację
koenzymem Q10 warto wprowadzić w przypadku osób cierpiących na CFS,
niedoczynność tarczycy w przebiegu choroby Hashimoto, u osób trenujących, ponieważ znacząco poprawia
produkcję energii.
Stres oksydacyjny
Stres oksydacyjny to brak równowagi pomiędzy produkcją substancji oksydacyjnych, a obroną antyoksydacyjną. Jest podłożem wielu przewlekłych chorób. Najważniejszymi oksydantami są reaktywne formy tlenu (ROS) i reaktywne formy azotu (RNS). Koenzym Q10 jest silnym antyoksydantem, który zmiata nadmiar wolnych rodników.
Choroby serca, zaburzenia pracy mitochondriów, fibromialgia, choroby neurodegeneracyjne, cukrzyca i nowotwory zostały powiązane z niskim poziomem CoQ10. Statyny - leki obniżające poziom cholesterolu, obniżają również poziom CoQ10 w sercu, jak również w mózgu. Zatem w przypadku stosowania statyn CoQ10 koniecznie powinien być równolegle suplementowany. Statyny hamują produkcję pirofosforanu farnezylu, pośredniego składnika w syntezie koenzymu Q10.
Niski poziom Q10 może być efektem:
- Niedoborów żywieniowych, zwłaszcza B6, która jest kofaktorem do biosyntezy Q10
- Wad genetycznych
- Zwiększonego zapotrzebowania na skutek choroby
- Mitochondriopatii – zaburzeń funkcjonowania mitochondriów
- Stresu oksydacyjnego
- Przyjmowania statyn obniżających poziom cholesterol
- Przyjmowania beta-blokerów stosowanych w chorobach serca
Niedobory mogą objawiać się jako:
- Encefalomiopatie
- Ciężka wieloukładowachorobę niemowląt
- Ataksja móżdżkową
- Zespół Leigh z opóźnieniem wzrostu
- Izolowana miopatię
- Zespół nerczycowy
Tarczyca
Zarówno nadczynność jak i niedoczynność tarczycy związane są z nasilonym stresem oksydacyjnym. Nadczynność tarczycy jest skorelowana z obniżonym poziomem koenzymu Q10, jak również alfa-tokoferolu i może być zasadne wprowadzenie suplementacji. Badania pokazują, że w tej chorobie poziom Q10 jest jednym z najniższych w porównaniu z innymi jednostkami. Niektóre powikłania nadczynności tarczycy wynikają właśnie ze stresu oksydacyjnego w tkankach docelowych, który można z powodzeniem zmniejszać stosując CoQ10.
Z kolei w niedoczynności zwykłej, nie wywołanej chorobą autoimmunologiczną koenzym Q10 jest podwyższony. Więc raczej nie wymaga to dodatkowej suplementacji koenzymem, chyba, że towarzyszy jej przewlekłe zmęczenie.
Okazuje się, że hormony tarczycy mają duży wpływ na aktywność oksydacyjną mitochondriów. Tkanka mięśniowa w nadczynności tarczycy podlega wielu zmianom biochemicznym, które powodują jej uszkodzenie przez wolne rodniki.
W przypadku zapalenia tarczycy, np.: Hashimoto, schorzeniu autoimmunologicznym występuje zarówno zapalenie tkanek, jak i zapalenie ogólnoustrojowe, czyli duży stres oksydacyjny.
Tarczyca może być również uszkodzona przez stres oksydacyjny, co ma miejsce w przypadku nadmiaru jodu. Swojego czasu były popularne protokoły leczenia chorób tarczycy dużymi dawkami jodu. Sama zresztą próbowałam tego na sobie. Duże dawki jodu generują produkcję nadtlenku wodoru. Jego wysokie stężenie powodują niszczenie komórek tarczycy. Z tego powodu powinniśmy ostrożnie podchodzić do dużych dawek jodu, a jeżeli już chcemy je wprowadzać to na pewno pod osłoną antyoksydantów np.: Q10, witaminy C, selenu, a także witamin z grupy B, magnezu.
Zauważono, że pacjenci z nietoksycznym wolem wieloguzkowym wykazywali niskie wartości Q10 w obszarach patologicznych. Sytuacja była odwrotna w aktywnych tkankach proliferujących (wole toksyczne lub nowotwór), kiedy to stężenia CoQ10 były wyższe niż w obszarach nieobjętych zmianami chorobowymi.
Badanie, co prawda na niewielkiej grupie osób, bo 8 pacjentach, którym podawano magnez, selen i koenzym Q10 wykazało hamujący wpływ na uszkodzenie tarczycy, a w niektórych przypadkach nawet odwrócenie zniszczeń, które powstały w wyniki choroby Hashimoto. Wydaje się być zatem zasadne wprowadzanie antyoksydantów w przypadku choroby Hashimoto.
Należy pamiętać, że choroba Hashimoto i wynikająca z niej niedoczynność tarczycy nie może być porównywana ze zwykłą niedoczynnością tarczycy. W przypadku Hashimoto jest to choroba w której układ immunologiczny atakuje tarczycę i dochodzi do dużego stanu zapalnego tego narządu i niszczenia tkanek, więc podaż antyoksydantów ma uzasadnienie. Z kolei w przypadku niedoczynności tarczycy zwykłej, jak wcześniej wspomniałam występuje wysoki poziom CoQ10, więc raczej nie ma potrzeby dodatkowo suplementować koenzym. Chyba, że zależy nam na zwalczaniu przewlekłego zmęczenia.
W badaniach zaobserwowano, że niedobór koenzymu Q10 uwidacznia się w usg tarczycy jako obraz z hiperwaskularyzacją - nadmierny rozrost i powiększenie naczyń krwionośnych. Co ciekawe zwiększona hiperwaskularyzacja pojawia się w niedoczynności i nadczynności tarczycy, ciąży, połogu czy po zakażeniach COVID. Zatem stosowanie suplementacji Q10 w tych stanach chorobowych i fizjologicznych jest dobrym posunięciem.
Dodatkową korzyścią z suplementacji CoQ10 w przypadku Hashimoto jest zmniejszone ryzyko wystąpienia nowotworów tarczycy, ze względu na silny potencjał antyoksydacyjny ubichinolu.
Należy pamiętać, że wysokie stężenie TSH jest bezpośrednią przyczyną powstawania stresu oksydacyjnego.
Co ciekawe nadmiar wolnych rodników tlenowych może hamować aktywność TPO, co zaburza produkcję i konwersję hormonów tarczycy, a w konsekwencji prowadzi do rozwoju niedoczynności tarczycy.
Płodność kobieca
Czynność tarczycy wpływa na aktywność jajników. ROS odgrywają fizjologiczną rolę w jajnikach, a niedoczynność tarczycy lub zespół niskiego poziomu T3 mogą wywoływać dysfunkcję jajników poprzez zakłócanie systemów antyoksydacyjnych.
Wszystkie kobiety starające się o dziecko, powinny rozważyć suplementację Q10. Z wiekiem spada poziom koenzymu w organizmie, który chroni jajeczka przed negatywnym działaniem stresu oksydacyjnego. Płodność kobiet osiąga szczyt około 25 roku życia, a po 35 roku życia gwałtownie spada. Z kolei jakość i ilość oocytów zmniejsza się w czwartej dekadzie życia kobiety. Zauważalna jest po 32 roku życia, a po 37 znacznie szybciej się zmniejsza.
Można to odwrócić poprzez suplementację koenzymem Q10. Takie wsparcie chroni jajeczka, poprawia ich jakość, a nawet jest w stanie odwrócić już powstałe uszkodzenia związane ze stresem oksydacyjnym, które dodatkowo mogą zmniejszać ilość komórek jajowych zdolnych do zapłodnienia i rezerwę jajnikową. Podawanie Q10 zwiększa liczbę pęcherzyków antralnych (pęcherzyki w jajnikach o średnicy 2-8 mm, które są gotowe do wzrostu pod wpływem gonadotropin produkowanych przez przysadkę) i tym samym szanse na zapłodnienie. Zaobserwowano, że terapia koenzymem Q10 poprawia funkcje mitochondriów w starzejących się oocytach i opóźnia wyczerpywanie się rezerwy jajnikowej.
Koenzym Q10 okazał się pomocny w celu poprawy płodności u kobiet z PCOs opornych na leczenie cytrynianem klomifenu, lekiem stymulującym owulację. Wprowadzenie terapii klomifenem i Q10 spowodowało zwiększenie stężenia estradiolu, zwiększoną liczbę pęcherzyków antralnych, grubość endometrium, a także zwiększoną liczbę cyklów owulacyjnych i ciąż niż w grupie kontrolnej, w której podawano jedynie klomifen.
Związane z otyłością zmiany pojawiające się w mitochondriach oocytów myszy można powstrzymać za pomocą suplementacji CoQ10.
Suplementacja mitochondrialnymi substancjami odżywczymi takimi jak CoQ10 i kwas r-alfa liponowy (ALA) zmniejsza ryzyko trisomii i innych rodzajów aneuploidii chromosomalnych związanych ze starzeniem się oocytów.
Warto zaznaczyć, że suplementacja Q10 nie wiąże się z żadnymi działaniami niepożądanymi. Jest bezpieczna, zarówno dla kobiet w ciąży jak i rozwijającego się dziecka.
Płodność męska
Podobnie Q10 będzie działać w przypadku mężczyzn. U niepłodnych panów obserwuje się zwiększony stres oksydacyjny i obniżony poziom koenzymy Q10. Nadmiar wolnych rodników tlenowych zmniejsza ruchliwość i liczebność plemników, a także zmniejsza ich zdolność do połączenia się z komórką jajową. Stosowanie suplementacji poprawia jakość, ilość, ruchliwość, a także morfologię plemników.
Wprowadzenie CoQ10 powoduje znaczący spadek hormonu folikulutropowego FSH oraz hormonu luteinizującego LH u mężczyzn. Niższy poziom FSH wiąże się z lepszym przebiegiem spermatogenezy czyli powstawania i dojrzewania plemników. Dodatkowo, poziom inhibiny B (białka hamującego produkcję FSH), która produkowana jest przez komórki Sertolego (wspomagają i kontrolują spermatogenezę), był zwiększony w grupie leczonej CoQ10.
Poprawę jakości nasienia zauważono również u mężczyzn palących papierosy i suplementujących się jednocześnie koenzymem. Warto pamiętać, że plemniki są bardzo podatne na uszkodzenia oksydacyjne, co w dłuższej perspektywie może prowadzić do zmniejszonej ilość nasienia, pogorszenia jakości, a kiedy ten stan trwa zbyt długo również do niepłodności.
Ciąża
Poziom CoQ10 w osoczu wzrasta naturalnie z każdym trymestrem ciąży. Niski poziom koenzymu Q10 obserwuje się w przypadkach wyniszczenie płodu z następującym po nim samoistnym poronieniem.
W przypadku ryzyka wystąpienia nadciśnienia i białkomoczu u kobiet w ciąży warto wprowadzić suplementację koenzymem Q10, ponieważ znacznie zmniejsza niebezpieczeństwo wystąpienia stanu przedrzucawkowego, który jest bardzo groźny zarówno dla kobiety jak i dziecka.
Suplementacja CoQ10 w ciąży jest bezpieczna zarówno dla mamy jak i maluszka.
Młodość
Każda kobieta marzy o pięknej i gładkiej skórze. Nie bez powodu do kremów przeciwzmarszczkowych dodawany jest właśnie koenzym Q10.
Każdego dnia skóra jest narażona na działanie wolnych rodników, których nadmiar wywołuje stres oksydacyjny. Dodatkowo na jej kondycję mogą wpływać też czynniki zewnętrze chociażby takie jak promieniowanie UV czy zanieczyszczenie powietrza. Czynniki wewnętrzne, które również będą negatywnie wpływać na kondycję skóry to chociażby zaburzenia hormonalne np.: niedoczynność tarczycy, w której skóra staje się szara, sucha, łuszczy się i może pojawić się trądzik niezależnie od wieku.
W badaniach wykazano, że stosowanie koenzymu Q10 bezpośrednio na skórę chroni ją przed uszkodzeniami oksydacyjnymi spowodowanymi przez promieniowanie UV, a nawet zmniejsza widoczność zmarszczek.
Niski poziom Q10 został powiązany z większymi ryzykiem wystąpienia czerniaka – nowotworu skóry.
Fibromialgia
Fibromialgia to przewlekły zespół bólowy o nieznanej etiologii. Charakteryzuje się szerokim spektrum objawów, takich jak allodynia (nieprzyjemne odczucia z ciała np.: ból, pieczenie, zaburzenia czucia, mrowienie), osłabiające zmęczenie, sztywność stawów i migrena.
Badania wykazały, że stres oksydacyjny jest związany z objawami fibromialgii. W tym schorzeniu również obserwuje się obniżony poziom CoQ10. Zastosowanie terapii koenzymem znacząco poprawia nieprzyjemne objawy i zmniejsza dolegliwości bólowe.
Migreny
Niektóre typy migren współwystępują z dysfunkcjami mitochondriów. Migreny powiązane są ze stanem zapalnym i nadmierną produkcją wolnych rodników, co powoduje brak energii w neuronach i astrocytach (komórkach glejowych mózgu).
Niedobory koenzymu Q10 mogą sprzyjać wystąpieniu migren. Poprzez zmniejszoną ochronę antyoksydacyjną zwiększa się stan zapalny w mózgu, czego efektem mogą być właśnie objawy bólowe.
Badania wykazały, że suplementacja Q10 była 3 razy bardziej skuteczna niż placebo w zmniejszaniu epizodów migren u badanych niezależnie czy cierpieli na aury, czy nie. Koenzym Q10 nie tylko zmniejsza ilość epizodów migren, ale również ich czas trwania i nasilenie. Osoby, które regularnie cierpią na migreny mają znacznie niższy poziom Q10.
Q10 jest bezpieczny i skuteczny również w przypadku leczenia migren u dzieci i młodzieży.
Warto zauważyć, że migreny mogą być efektem nietolerancji histaminy (stan zapalny), a także zaburzeń hormonalnych. Inne substancje, które będą pomocne w przypadku leczenia migren to witamina B2 i B3, magnez, karnityna, topiramat i kwas alfa-liponowy.
Mózg
Całkowita dysfunkcja mitochondriów może prowadzić do śmierci komórek mózgowych, a w konsekwencji do chorób takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona. Ze względu na dużą zawartość kwasów tłuszczowych i duże zapotrzebowanie na tlen, mózg jest bardzo podatny na uszkodzenia oksydacyjne. Kiedy pojawiają się, powodują brain fog czyli zaburzenia pamięci, koncentracji i nauki.
Q10 jako silny antyoksydant zmniejsza stres oksydacyjny w mózgu, więc tym samym będzie poprawiać funkcje kognitywne i spowalniać postęp chorób neurodegeneracyjnych takich jak Alzheimer czy Parkinson.
Suplementacja może przynieść pozytywne efekty w terapii ADHD, w chorobie Huntingtona, czy ataksji Friedereicha. Q10 będzie świetnym wsparciem w powszechnie występującym w Hashimoto brain fog.
Nowotwory
Jeśli organizm nie jest w stanie skutecznie walczyć z uszkodzeniami oksydacyjnymi, struktura komórek może ulec zmianom, zwiększając ryzyko zachorowania na nowotwory. Jak już wcześniej wielokrotnie wspomniałam, Q10 jest silnym antyoksydantem, więc skutecznie walczy z nadmiarem wolnych rodników, które powodują stres oksydacyjny. W badaniach zauważono, że pacjenci z różnymi typami nowotworów mają niski poziom Q10 we krwi.
Niski poziom Q10 nawet o połowę zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory, ale również co gorsza wiąże się z mniejszymi szansami na remisję choroby w przypadku różnych typów guzów.
W artykułach naukowych pojawiają się opisy przypadków, w których podawanie 390 mg CoQ10 dziennie spowodowało regresję guza piersi i zanik wcześniej rozpoznanych przerzutów. Około 1-3 lat później, w zależności od przypadku, nie dochodziło do wznowy, a regularna suplementacja u pacjentów w remisji zmniejsza znacząco ryzyko nawrotów choroby.
Działanie przeciwnowotworowe Q10 nie ogranicza się do samego działania antyoksydacyjnego. Obejmuje również wzmocnienie układu odpornościowego. Koenzym może zostać wyczerpany w wyniku stosowania chemioterapeutycznego leku doksorubicyny (Adriamycin®), powodując kardiotoksyczność. Suplementacja CoQ10 (100-200 mg/dzień) może zapobiegać uszkodzeniu serca, a także biegunce i zapaleniu jamy ustnej, które są wywoływane przez ten środek, nie zmniejszając jego skuteczności chemioterapeutycznej. Q10 chroni również przed toksycznością wątrobową u pacjentów otrzymujących leki z grupy chemioterapii antracyklinowej.
Układ krążenie
Koenzym Q10 w dużym stężeniu występuje w sercu. Kiedy jego poziom spada zwiększa się ryzyko chorób krążenia w tym niewydolności serca, choroby niedokrwiennej serca i nadciśnienia.
W badaniach zauważono, że poziom Q10 może być predyktorem śmiertelności w zastoinowej niewydolności serca. Wzbogacenie klasycznego leczenia suplementacją Q10 zmniejsza częstotliwość hospitalizacji w wyniku niewydolności serca i poważnych powikłań. Zaobserwowano również, że suplementacja Q10 może obniżyć ciśnienie tętnicze krwi.
CoQ10 powoduje zwiększenie odporności lipoprotein o małej gęstości LDL na utlenianie i ma bezpośrednie działanie przeciwmiażdżycowe. Suplementacja w dawce 150 mg może zmniejszać stres oksydacyjny, zwiększać aktywność enzymów antyoksydacyjnych oraz zmniejszać marker prozapalny IL-6 u pacjentów z miażdżycą.
Cukrzyca
Cukrzyca sama w sobie wiąże się ze stanem zapalnym i obniżony stężeniem Q10. Z drugiej strony, u chorych na cukrzycę dochodzi do zmniejszenia zdolności antyoksydacyjnych, co ostatecznie prowadzi do zwiększonej podatności na stres oksydacyjny i błędnego koła.
Wprowadzenie koenzymu Q10 w tej jednostce chorobowej powoduje zmniejszenie stanu zapalnego i obniżenie poziomu glikemii, w tym również hemoglobiny glikowanej, a także stężenia cholesterolu LDL. Podobne efekty uzyskano w badaniu na kobietach z PCOs, u którego podłoża bardzo często leżą zaburzenia gospodarki węglowodanowej.
Insulinooporność, cukrzyca, otyłość, zespół metaboliczny, stres oksydacyjny, stanowią istotne elementy w patogenezie miażdżycy i chorób układu krążenia.
Choroby psychiczne
Stres oksydacyjny jest podłożem schizofrenii. U chorych na schizofrenię obserwuje się wyższe stężenie MDA (aldehydu malonowego, markera stresu oksydacyjnego) i nadtlenków całkowitych w osoczu w porównaniu z grupą kontrolną, co powiązane jest z poziomem T3.
W przypadku schizofrenii jak i depresji mówi się o stanie zapalnym, więc koenzym Q10, jako silny antyoksydant może mieć uzasadnienie jako element wsparcia terapii.
Płuca
Płuca w ostatnich czasach nie mają lekko. Są celem wirusa Covid. Wykazano, że osoby cierpiące na choroby płuc w tym astmę czy przewlekłą obturacyjną chorobę płuc mają niski poziom Q10. Co ciekawe jest to narząd bardzo podatny na uszkodzenia oksydacyjne, ze względu na ciągły kontakt z powietrzem. A wiadomo jakiej jakości powietrze mamy.
W badaniach wykazano, że suplementacja Q10 zmniejszyła stan zapalny w płucach u chorych na astmę i zmniejszyła zapotrzebowanie na leki sterydowe. Z kolei u osób cierpiących na POChP poprawiła wydajność podczas ćwiczeń na skutek lepszego dotlenienia tkanek.
Nadnercza
Niewiele jest badań wykazujących korelację nadnerczy z koenzymem Q10, jednak jedno z nich wykazało, że nadnercza mogą odgrywać rolę w produkcji tego antyoksydantu.
Zauważono, że poziom Q10 był niższy u osób z niedoczynnością nadnerczy, niż u chorych z przerostem nadnerczy. Można by wysunąć dalej idący wniosek, że poziom tego antyoksydantu może być również obniżony u osób zmagających się z wyczerpanymi nadnerczami, co obecnie jest plagą ze względu na bardzo stresujący i niehigieniczny tryb życia. Zatem hormony nadnerczy mają jeszcze nie do końca poznany związek ze stężeniem koenzymu Q10.
Źródła w żywności
Organizm nie magazynuje Q10, więc zaleca się jego stałą podaż, czy to z żywności czy w ramach suplementacji. Produkty bogate w koenzym Q10 to:
- Podroby – najlepiej ekologiczne
- Mięso - wieprzowina, wołowina, kurczak – ekologiczne
- Tłuste ryby - pstrąg, śledź, makrela i sardynka
- Warzywa - szpinak, kalafior i brokuły
- Owoce - pomarańcze i truskawki
- Rośliny strączkowe – soja organiczna nie GMO, soczewica i orzeszki ziemne
- Orzechy i nasiona – sezam, pistacje, pestki winogron
- Oleje – tłoczone na zimno i na zimno spożywana oliwa z oliwek, ekologiczny olej sojowy i rzepakowy
Mimo iż żywność jest bogata w koenzym, to w jednostkach chorobowych, które wymieniłam powyżej warto rozważyć jednak suplementację. Mamy wtedy gwarancję dawki i jego lepszej biodostępności. Niestety nie do końca wiemy ile tak naprawdę koenzymu jest w danym produkcie, ani ile przyswoimy w procesie trawienia, więc kiedy zależy nam na wyższych dawkach i terapeutycznym działaniu Q10 postawmy na dobrej jakości suplement.
Ubichinol czy ubichinon?
Koenzym Q10 występuje w dwóch formach - ubichinolu i ubichinonu.
Ubichinol to zredukowana forma Q10 i stanowi 80-90% Q10 we krwi. Jest najlepiej przyswajalną formą. Dlatego też zaleca się wybierać spośród suplementów te zawierające formę ubichinolu. Jest droższy, ale suplementacja przynosi lepsze efekty terapeutyczne.
Dawkowanie
Standardowe dawki to 90-200 mg. W poważniejszych chorobach można zwiększyć dawkę do 500 mg i więcej, nawet do 1200 mg, ale róbmy to tylko pod opieką lekarza. Q10 jest dobrze tolerowany i praktycznie nie ma działań niepożądanych. Gdyby jednak pojawiły się jakieś skutki uboczne warto dawkę rozdzielić na 2-3 podania.
Q10 jest związkiem rozpuszczalnym w tłuszczach i wchłania się dosyć wolno. Zaleca się przyjmowanie go wraz z posiłkiem, w którym występuje tłuszcz, co pomoże wchłonąć go lepiej i szybciej nawet do trzech razy szybciej niż w przypadku suplementacji pomiędzy posiłkami.
Interakcje z lekami
Leki obniżające poziom cholesterolu hamują enzym reduktazę HMG-CoA, który jest niezbędny do syntezy cholesterolu, ale również i koenzymu Q10. Powoduje to zmniejszenie stężenia CoQ10 w surowicy. Z tego powodu osoby, które przyjmują statyny powinny obowiązkowo przyjmować koenzym Q10.
Leki beta-blokery takie jak propranolol i metoprolol oraz fenotiazyny i trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne hamują enzymy zależne od CoQ10.
CoQ10 może zwiększać ryzyko krwawienia, ponieważ wpływa na funkcję płytek krwi, a także może zwiększać ryzyko krwawienia u pacjentów przyjmujących leki przeciwpłytkowe, takie jak aspiryna. Z drugiej strony, ponieważ działa on podobnie jak witamina K, więc może przeciwdziałać przeciwzakrzepowemu działaniu warfaryny.
CoQ10 może zwiększać działanie leków przeciwnadciśnieniowe, więc może spowodować konieczność obniżenia dawki. Zresztą sam w sobie również ma udowodnione działanie obniżające ciśnienie.
CoQ10 może poprawić funkcję komórek beta trzustki i zwiększyć wrażliwość na insulinę. Może to spowodować zmniejszone zapotrzebowanie na insulinę i leki przeciwcukrzycowe stosowane u pacjentów z insulinoopornością i cukrzycą.
Koenzym Q10 ulega biotransformacji w wątrobie i jest eliminowany głównie przez drogi żółciowe dlatego może się kumulować u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby lub niedrożnością dróg żółciowych.
Koenzym Q10 to nie cudowny suplement, lek na wszystkie choroby i środek na wieczną młodość. Nie ma co się czarować. Jednak badania mówią jasno, że wspomaga leczenie niektórych zaburzeń, chorób, a w niektórych przypadkach całkowicie można zrezygnować z klasycznego leczenia.
Dbajmy o dietę, aby była bogata w CoQ10 na co dzień. Jednak w przypadku cukrzycy, chorób serca, układu krążenia, płuc, przy permanentnym zmęczeniu, brain fog, chorobie Hashimoto, innych zaburzeniach autoimmunologicznych, nadczynności tarczycy, niepłodności, ciąży, migrenach, zaburzeniach psychicznych, pracy mitochondriów czy nowotworach warto rozważyć suplementację, aby w pełni skorzystać z dobrodziejstwa jakie niesie ubichinol. Pamiętajmy o preparacie dobrej jakości, z czystym składem.
Źródła:
Ahmadi S., Bashiri R., Ghadiri-Anari A., Nadjarzadeh A., Antioxidant supplements and semen parameters: An evidence based review, Int J Reprod Biomed. 2016 Dec; 14(12): 729–736
Ben-Meir A., Burstein E., Borrego-Alvarez A., Chong J., Wong E., Yavorska T., Naranian T., Chi M., Wang Y., Bentov Y., Alexis J., Meriano J., Sung H-K., Gasser D. L., Moley K. H., Hekimi S., Casper R. F., Jurisicova A., Coenzyme Q10 restores oocyte mitochondrial function and fertility during reproductive aging, Aging Cell. 2015; 14(5): 887–895
Bentov Y., Casper R. F., The
aging oocyte--can mitochondrial function be improved?
Fertil Steril, 2013; 99(1): 18-22
Cassarino D. S., Bennett J. P., An evaluation of the role of mitochondria in neurodegenerative diseases: mitochondrial mutations and oxidative pathology, protective nuclear responses, and cell death in neurodegeneration, Brain Res Brain Res Rev, 1999; 29(1): 1-25
Cobanoglu U., Demir H., Cebi A., Sayir F., Hakan Alp H., Akan Z., Gur T., Bakan E., Lipid peroxidation, DNA damage and coenzyme Q10 in lung cancer patients--markers for risk assessment? Asian Pac J Cancer Prev, 2011; 12(6): 1399-403
El-ghoroury E. A., Raslan H. M., Badawy E. A., El-Saaid G. S., Agybi M. H., Siam I., Salem S. I., Malondialdehyde and coenzyme Q10 in platelets and serum in type 2 diabetes mellitus: 2009; 20(4): 248-51
El-Refaeey, Selem A., Badawy A., Combined coenzyme Q10 and clomiphene citrate for ovulation induction in clomiphene-citrate-resistant polycystic ovary syndrome, Reprod Biomed Online, 2014; 29(1): 119-24
Failla M. L., Chitchumroonchokchai Ch., Aoki F., Increased bioavailability of ubiquinol compared to that of ubiquinone is due to more efficient micellarization during digestion and greater GSH-dependent uptake and basolateral secretion by Caco-2 cells, J Agric Food Chem, 2014, 23 ; 62(29): 7174-82
Folkers K., Osterborg A., Nylander M., Morita M., Mellstedt H., Activities of vitamin Q10 in animal models and a serious deficiency in patients with cancer, Biochem Biophys Res Commun, 1997, 19; 234(2): 296-9
Fujimoto S., Kurihara N., Hirata K., Takeda T., Effects of coenzyme Q10 administration on pulmonary function and exercise performance in patients with chronic lung diseases, Clin Investig, 1993; 71(8 Suppl): S162-6
Garrido-Maraver J., D Cordero M., Oropesa-Avila M., Fernandez-Vega A., de la Mata M., Delgado Pavon A., Alcocer-Gomez E., Perez Calero C., Villanueva Paz M., Alanis M., de Lavera I., Cotan D., Sanchez-Alcazar J. A., Clinical applications of coenzyme Q10, Front Biosci (Landmark Ed), 2014, 19: 619-33
Gvozdjáková A., Kucharská J., Bartkovjaková M., Gazdíková K., Ek Gazdík F., Coenzyme Q10 supplementation reduces corticosteroids dosage in patients with bronchial astma, Biofactors, 2005; 25(1-4): 235-40
Garrido-Maraver J., D Cordero M., Oropesa-Avila M., Fernandez-Vega A., de la Mata M., Delgado Pavon A., de Miguel M., Perez Calero C., Villanueva Paz M., Alanis M., Cotan D., Sanchez-Alcazar J. A., Coenzyme Q10 Therapy, Mol Syndromol. 2014 Jul; 5(3-4): 187–197
Hershey A. D., Powers S. W., Vockell A-L. B., Lecates S. L., Ellinor P. L., Segers A., Burdine D., Manning P., Kabbouche M. A., Coenzyme Q10 deficiency and response to supplementation in pediatric and adolescent migraine, Headache, 2007; 47(1): 73-80
Hoppe U., Bergemann J., Diembeck W., Ennen J., Gohla S., Harris I., Jacob J., Kielholz J., Mei W., Pollet D., Schachtschabel D., Sauermann G., Schreiner V., Stäb F., Steckel F., Coenzyme Q10, a cutaneous antioxidant and energizer, Biofactors, 1999; 9(2-4): 371-8
Kochman J., Jakubczyk K., Bargiel P., Janda-Milczarek K., The Influence of Oxidative Stress on Thyroid Diseases, Antioxidants 2021, 10, 1442
Lafuente R., González-Comadrán M., Solà I., López G., Brassesco M., Carreras R., Checa M. A., Coenzyme Q10 and male infertility: a meta-analysis, J Assist Reprod Genet. 2013 Sep; 30(9): 1147–1156
Langsjoen P. H., Langsjoen A. M., Comparison study of plasma coenzyme Q10 levels in healthy subjects supplemented with ubiquinol versus ubiquinone, Clin Pharmacol Drug Dev, 2014; 3(1): 13-7
Mancini A., Bianchi A., Fusco A., Sacco E., Leone E., Tilaro L., Porcelli T., Giampietro A., Proncipi F., De Marinis L., Littarru G. P., Coenzyme Q10 evaluation in pituitary-adrenal axis disease: preliminary data, Biofactors, 2005; 25(1-4): 197-9
Mancini A., Festa R., Raimondo S., Pontecorvi A., Littarru G. P., Hormonal Influence on Coenzyme Q10 Levels in Blood Plasma, Int J Mol Sci, 2011; 12(12): 9216–9225
Marcoff L., Thompson P. D., The role of coenzyme Q10 in statin-associated myopathy: a systematic review, J Am Coll Cardiol, 2007; 49(23): 2231-7
Moncayo R., Moncayo H., Applying a systems approach to thyroid physiology: Looking at the whole with a mitochondrial perspective instead of judging single TSH values or why we should know more about mitochondria to understand metabolizm, BBA Clinical, 2017, Volume 7, 127-140
Moncayo R., Moncayo H., Proof of concept of the WOMED model of benign thyroid disease: Restitution of thyroid morphology after correction of physical and psychological stressors and magnesium supplementation, BBA Clin. 2015 Jun; 3: 113–122
Moncayo R., Moncayo H., Practical Guidelines for Diagnosing and Treating Thyroid Disease Based on the WOMED Metabolic Model of Disease Focusing on Glycolysis and Coenzyme Q10 Deficiency—A Clinical Alternative to the 2021 Retired Clinical Practice Guidelines of the Endocrine Society, Diagnostics (Basel). 2022 Jan; 12(1): 107
Morisco C., Trimarco B., Condorelli C., Effect of coenzyme Q10 therapy in patients with congestive heart failure: a long-term multicenter randomized study, Clin Investig, 1993; 71(8 Suppl): S134-6
Mortensen S. A., Rosenfeldt F., Kumar A., Dolliner P., Filipiak K. J., Pella D., Alehagen U., Steurer G., Littarru G. P., The effect of coenzyme Q10 on morbidity and mortality in chronic heart failure: results from Q-SYMBIO: a randomized double-blind trial, JACC Heart Fail, 2014; 2(6): 641-9
Rosenfeldt F. L., Haas S. J., Hadj A., Ng K., Leong J-Y., Watts G. F., Coenzyme Q10 in the treatment of hypertension: a meta-analysis of the clinical trias, J Hum Hypertens, 2007; 21(4): 297-306
Rusciani L., Proietti I., Rusciani A., Paradisi A., Sbordoni G., Alfano C., Panunzi S., De Gaetano A., Lippa S., Low plasma coenzyme Q10 levels as an independent prognostic factor for melanoma progression, J Am Acad Dermatol, 2006; 54(2): 234-41
Rusciani L., Proietti I., Rusciani A., Paradisi A., Rusciani A., Guerriero G., Mammone A., De Gaetano A., Lippa S., Recombinant interferon alpha-2b and coenzyme Q10 as a postsurgical adjuvant therapy for melanoma: a 3-year trial with recombinant interferon-alpha and 5-year follow-up, Melanoma Res, 2007; 17(3): 177-83
Saini R., Coenzyme Q10: The essential nutrient, J Pharm Bioallied Sci. 2011 Jul-Sep; 3(3): 466–467
Samimi M., Zarezade Mehrizi M.,
Foroozanfard F., Akbari H., Jamilian M., Ahmadi S., Asemi Z., The effects of
coenzyme Q10 supplementation on glucose metabolism and lipid profiles in women
with polycystic ovary syndrome: a randomized, double-blind, placebo-controlled
trial,
Clin Endocrinol, 2017; 86(4): 560-566
Shoeibi A., Olfati N., Soltani Sabi M., Salehi M., Mali S., Akbari Oryani M., Effectiveness of coenzyme Q10 in prophylactic treatment of migraine headache: an open-label, add-on, controlled trial, Acta Neurol Belg, 2017; 117(1): 103-109
Shults C. W., Oakes D., Kieburtz K., Beal M. F., Haas R., Plumb S., Juncos J. L., Nutt J., Shoulson I., Carter J., Kompoliti K., Perlmutter J. S., Reich S., Stern M., Watts R. L., Kurlan R., Molho E., Harrison M., Lew M., Effects of coenzyme Q10 in early Parkinson disease: evidence of slowing of the functional decline, Arch Neurol, 2002; 59(10): 1541-50
Wadsworth T. L., Bishop J. A., Pappu A. S., Wotljer R. L., Quinn J. F., Evaluation of coenzyme Q as an antioxidant strategy for Alzheimer's disease, J Alzheimers Dis, 2008; 14(2): 225-34
Walczak-Jędrzejowska R., Wolski J. K., Slowikowska-Hilczer J., The role of oxidative stress and antioxidants in male fertility, Cent European J Urol. 2013; 66(1): 60–67
Yorns W. R., Hardison H. H., Mitochondrial dysfunction in migraine, Semin Pediatr Neurol, 2013; 20(3): 188-93
Zahedi H., Eghtesadi S., Seifirad S., Razaee N., Shidfar F., Heydari I., Golestan B., Jazayeri S., Effects of CoQ10 Supplementation on Lipid Profiles and Glycemic Control in Patients with Type 2 Diabetes: a randomized, double blind, placebo-controlled trial, J Diabetes Metab Disord, 2014, 25; 13:81